Λίγα χιλιόμετρα ανατολικά της όμορφης πόλης της Κερύνειας, χωμένο στο πράσινο των ελιών και των χαρουπιών, σε ένα πλάτωμα, λίγο πιο πέρα από το πολύβουο το κύμα, κάτω από τις δασωμένες πλαγιές της βόρειας πλευράς του Πενταδάκτυλου και τη σκιά του φημισμένου κάστρου του Βουφαβέντο, βρίσκεται ένα από τα όμορφα κεφαλοχώρια της Κερύνειας, ο Άγιος Επίκτητος.
Τούτο το χωριό πήρε το όνομά του από τον ομώνυμο Άγιο, τον Όσιο και Θαυματουργό Επίκτητο, που έζησε σε τούτο το όμορφο μέρος μια κατά Χριστό ζωή και αξιώθηκε από τον Δωρεοδότη Θεό να τελεί θαύματα και ενώ ζούσε και μετά τον θάνατό του, ώστε επάξια πήρε την επωνυμία, «θαυματουργός».
Ο Άγιος Επίκτητος είναι ένας από τους Τριακοσίους Αγίους, τους λεγομένους «Αλαμάνους Αγίους», που ήλθαν και έζησαν στο νησί μας τον 12ο αιώνα. Αυτοί οι Άγιοι ήσαν Έλληνες εργάτες που εργαζόντουσαν στη Γερμανία. Κινούμενοι από ένθεο ζήλο, όταν άκουσαν ότι γίνεται μια Σταυροφορία για απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους Μωαμεθανούς, ( Β΄ Σταυροφορία 1147 – 1149 μ. Χ.), αφήκαν τα πάντα και την ακολούθησαν, γιατί νόμιζαν ότι υπηρετούσαν ένα ιερό αγώνα.
Όταν όμως διαλύθηκε η Σταυροφορία αυτή χωρίς να επιτελέσει τον πιο πάνω σκοπό της, οι Τριακόσιοι αυτοί Έλληνες Ορθόδοξοι στρατιώτες άφησαν τους επίγειους βασιλιάδες και αποφάσισαν να προχωρήσουν προς την έρημο και να ασκητέψουν και έτσι να υπηρετήσουν τον επουράνιο βασιλέα, τον Θεό. Όμως εκεί που πήγαν να ασκητέψουν, και οι αλλόθρησκοι Σαρακηνοί τους καταδίωκαν και οι Λατίνοι τους πίεζαν να αφήσουν την Ορθόδοξή τους πίστη. Συνεννοηθήκαν όλοι, και ομόφωνα κατέβηκαν στην παραλία, βρήκαν καράβι για την Κύπρο, που τότε βρισκόταν κάτω από τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το καράβι τους ναυάγησε στα βράχια, κοντά στην Πάφο. Όμως πλήρωμα και επιβάτες γλύτωσαν όλοι με θαυμαστό τρόπο. Βγήκαν στη στεριά και διασκορπίστηκαν σ’ ολόκληρο το Νησί και μόνασαν «εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης».
Ό χρονογράφος της εποχής εκείνης Λεόντιος Μαχαιράς, αναφέρει στο χρονικό του 67 ονόματα, από τους 300 αυτούς Αγίους. Για τον Άγιο Επίκτητο γράφει ότι πορεύτηκε στα βόρεια της Κύπρου και μόνασε πλησίον του Καζά Πιφάνη, σημερινού Καζάφανι, λίγα μίλια ανατολικά της Κερύνειας. Εκεί ο Άγιος Επίκτητος βρήκε μια σπηλιά και την έκανε το ασκητήριό του και ζούσε μια πραγματική πνευματική ασκητική ζωή. Όπως δε, η ευωδία των λουλουδιών τραβάει τις μέλισσες για να τρυγήσουν το γλυκύ μέλι, έτσι και η ευωδία των αρετών του Αγίου Επικτήτου άρχισε να ελκύει γύρω του πλήθος από διψασμένες ψυχές, που ποθούσαν μια καλύτερη πνευματική ζωή.
Κοντά του βρίσκανε οι άρρωστοι την υγεία, οι κατατρεγμένοι την προστασία, οι θλιμμένοι την παρηγοριά. Σε λίγο ένας ολόκληρος Συνοικισμός σχηματίστηκε γύρω από τη σπηλιά του Αγίου Επικτήτου. Όταν δε, γέροντας ο Άγιος Επίκτητος, παρέδωσε στον Δημιουργό και Θεό του την άγια ψυχή του, κήδεψαν το σκήνωμά του, εκεί μέσα στη σπηλιά που ασκήτεψε και τιμώντας τη μνήμη του, έδωσαν το όνομά του στον Συνοικισμό τους και τη σπηλιά του την χρησιμοποιούσαν για εκκλησία τους.
H σπηλιά αυτή σώζεται μέχρι σήμερα. Το 1856 πάνω από αυτή κτίστηκε η σημερινή Εκκλησία του Αγίου και η παλαιά εικόνα του, από τη σπηλιά μεταφέρθηκε στη νεόδμητη εκκλησία. Στη σπηλιά κατεβαίνει κανείς από μια κυκλική σκάλα πού αρχίζει από μια μικρή θύρα, στο βόρειο εσωτερικό μέρος της εκκλησίας. Παλαιά μέσα στη σπηλιά πήγαζε και γάργαρο νερό, που ήταν και το αγίασμα του Αγίου. Επίσης στη σπηλιά σώζεται το πέτρινο κρεβάτι του Αγίου και η πέτρα, την οποία ο Άγιος χρησιμοποιούσε για προσκεφάλι του. Σε μια γωνιά βρίσκεται και ο τάφος του.
Πολλά είναι τα θαύματα που επιτελούσε ο Άγιος Επίκτητος ευρισκόμενος στην ζωή, αλλά και μετά θάνατον του, ώστε και αρκετοί Τούρκοι να πιστεύσουν στον Χριστό και να βαπτιστούν χριστιανοί, με ανάδοχο τους, το ομώνυμο του Αγίου, χωριό.
Μετά την Τούρκικη εισβολή του 1974, η εκκλησία του μετατράπηκε σε τέμενος του Ισλάμ. Από το καμπαναριό αφαιρέθηκε ο Σταυρός και μεγάλος μιναρές κτίστηκε στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας. Η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Επικτήτου μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ στην Κερύνεια, που την μετέβαλαν σε μουσειακό χώρο, στην πατρώα τους γη.
Οι εκτοπισμένοι κάτοικοι του Αγίου Επικτήτου, προς τιμή του πολιούχου και προστάτη τους Αγίου Επικτήτου, του οικοδόμησαν νέα εκκλησία, παρά το χωριό Μονή Λεμεσού, όπου τακτικότατα εκκλησιάζονται και τον παρακαλούν να πρεσβεύει στον Θεό, σύντομα να αξιωθούν να επιστρέψουν και επανεγκατασταθούν στο αγαπημένο τους χωριό, στην πατρώα τους γη.
Η αιτία των δεινών, τόσο στο εθνικό μας θέμα, όσο και στο οικονομικό, είναι από τη μια, οι διχόνοιες και απληστίες μας και από την άλλη, γιατί ως ορθόδοξος και προνομιούχος λαός του Θεού, εγκαταλείψαμε την πίστη, τα χριστιανικά ήθη και έθιμά μας και προστρέξαμε πίσω από ξενόφερτα. Η Κύπρος μας, το Νησί των Αγίων και μαρτύρων της πίστης και της πατρίδας, έγινε Νησί της αμαρτίας, των αιρέσεων, του ευδαιμονισμού και της αποστασίας από τον νόμο του Θεού. Ο ένας δεν σέβεται τον άλλο. Για να μας ακούσει ο Θεός, ο Πανάγαθος και Παντοδύναμος, που είπε, ότι θα μας δώσει, ό, τι με πίστη και χωρίς να αμφιβάλλουμε, του το ζητήσουμε, πρέπει να μετανοήσουμε και να στραφούμε στο Πανάγιο Θέλημά Του. Τότε οι εχθροί μας θα εκλείψουν «ως εκλείπει καπνός» και μείς θα δικαιωθούμε.
Είθε τούτο σύντομα να γίνει και μείς, ελεύθεροι σε ελεύθερη πατρίδα, χωρίς οικονομικά προβλήματα, μέσα στην εκκλησιά του, στον ελεύθερο πλέον Άγιο Επίκτητο, τούτο να ψάλλουμε τον ύμνο, από τους αίνους της ακολουθίας του:
«Πάτερ παμμάκαρ Επίκτητε, τήν σέ τιμώσαν φαιδρῶς Νῆσον Κύπρον διάσωζε πάσης περιστάσεως, τῇ θερμῇ προστασία σου, καί ἐξαιρέτως ταύτην τήν χώραν σου, σεμνυνομένη τῷ σῷ ὀνόματι, σκέπε ἑκάστοτε καί χορήγει πάντοτε ταύτη σοφέ, τά τῆς εὐλογίας σου, θεία δωρήματα».
Χριστόδουλος Γ. Παχουλίδης
Ιερά Μητρόπολις Κυρηνείας.
Τούτο το χωριό πήρε το όνομά του από τον ομώνυμο Άγιο, τον Όσιο και Θαυματουργό Επίκτητο, που έζησε σε τούτο το όμορφο μέρος μια κατά Χριστό ζωή και αξιώθηκε από τον Δωρεοδότη Θεό να τελεί θαύματα και ενώ ζούσε και μετά τον θάνατό του, ώστε επάξια πήρε την επωνυμία, «θαυματουργός».
Ο Άγιος Επίκτητος είναι ένας από τους Τριακοσίους Αγίους, τους λεγομένους «Αλαμάνους Αγίους», που ήλθαν και έζησαν στο νησί μας τον 12ο αιώνα. Αυτοί οι Άγιοι ήσαν Έλληνες εργάτες που εργαζόντουσαν στη Γερμανία. Κινούμενοι από ένθεο ζήλο, όταν άκουσαν ότι γίνεται μια Σταυροφορία για απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους Μωαμεθανούς, ( Β΄ Σταυροφορία 1147 – 1149 μ. Χ.), αφήκαν τα πάντα και την ακολούθησαν, γιατί νόμιζαν ότι υπηρετούσαν ένα ιερό αγώνα.
Όταν όμως διαλύθηκε η Σταυροφορία αυτή χωρίς να επιτελέσει τον πιο πάνω σκοπό της, οι Τριακόσιοι αυτοί Έλληνες Ορθόδοξοι στρατιώτες άφησαν τους επίγειους βασιλιάδες και αποφάσισαν να προχωρήσουν προς την έρημο και να ασκητέψουν και έτσι να υπηρετήσουν τον επουράνιο βασιλέα, τον Θεό. Όμως εκεί που πήγαν να ασκητέψουν, και οι αλλόθρησκοι Σαρακηνοί τους καταδίωκαν και οι Λατίνοι τους πίεζαν να αφήσουν την Ορθόδοξή τους πίστη. Συνεννοηθήκαν όλοι, και ομόφωνα κατέβηκαν στην παραλία, βρήκαν καράβι για την Κύπρο, που τότε βρισκόταν κάτω από τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το καράβι τους ναυάγησε στα βράχια, κοντά στην Πάφο. Όμως πλήρωμα και επιβάτες γλύτωσαν όλοι με θαυμαστό τρόπο. Βγήκαν στη στεριά και διασκορπίστηκαν σ’ ολόκληρο το Νησί και μόνασαν «εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης».
Ό χρονογράφος της εποχής εκείνης Λεόντιος Μαχαιράς, αναφέρει στο χρονικό του 67 ονόματα, από τους 300 αυτούς Αγίους. Για τον Άγιο Επίκτητο γράφει ότι πορεύτηκε στα βόρεια της Κύπρου και μόνασε πλησίον του Καζά Πιφάνη, σημερινού Καζάφανι, λίγα μίλια ανατολικά της Κερύνειας. Εκεί ο Άγιος Επίκτητος βρήκε μια σπηλιά και την έκανε το ασκητήριό του και ζούσε μια πραγματική πνευματική ασκητική ζωή. Όπως δε, η ευωδία των λουλουδιών τραβάει τις μέλισσες για να τρυγήσουν το γλυκύ μέλι, έτσι και η ευωδία των αρετών του Αγίου Επικτήτου άρχισε να ελκύει γύρω του πλήθος από διψασμένες ψυχές, που ποθούσαν μια καλύτερη πνευματική ζωή.
Κοντά του βρίσκανε οι άρρωστοι την υγεία, οι κατατρεγμένοι την προστασία, οι θλιμμένοι την παρηγοριά. Σε λίγο ένας ολόκληρος Συνοικισμός σχηματίστηκε γύρω από τη σπηλιά του Αγίου Επικτήτου. Όταν δε, γέροντας ο Άγιος Επίκτητος, παρέδωσε στον Δημιουργό και Θεό του την άγια ψυχή του, κήδεψαν το σκήνωμά του, εκεί μέσα στη σπηλιά που ασκήτεψε και τιμώντας τη μνήμη του, έδωσαν το όνομά του στον Συνοικισμό τους και τη σπηλιά του την χρησιμοποιούσαν για εκκλησία τους.
H σπηλιά αυτή σώζεται μέχρι σήμερα. Το 1856 πάνω από αυτή κτίστηκε η σημερινή Εκκλησία του Αγίου και η παλαιά εικόνα του, από τη σπηλιά μεταφέρθηκε στη νεόδμητη εκκλησία. Στη σπηλιά κατεβαίνει κανείς από μια κυκλική σκάλα πού αρχίζει από μια μικρή θύρα, στο βόρειο εσωτερικό μέρος της εκκλησίας. Παλαιά μέσα στη σπηλιά πήγαζε και γάργαρο νερό, που ήταν και το αγίασμα του Αγίου. Επίσης στη σπηλιά σώζεται το πέτρινο κρεβάτι του Αγίου και η πέτρα, την οποία ο Άγιος χρησιμοποιούσε για προσκεφάλι του. Σε μια γωνιά βρίσκεται και ο τάφος του.
Πολλά είναι τα θαύματα που επιτελούσε ο Άγιος Επίκτητος ευρισκόμενος στην ζωή, αλλά και μετά θάνατον του, ώστε και αρκετοί Τούρκοι να πιστεύσουν στον Χριστό και να βαπτιστούν χριστιανοί, με ανάδοχο τους, το ομώνυμο του Αγίου, χωριό.
Μετά την Τούρκικη εισβολή του 1974, η εκκλησία του μετατράπηκε σε τέμενος του Ισλάμ. Από το καμπαναριό αφαιρέθηκε ο Σταυρός και μεγάλος μιναρές κτίστηκε στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας. Η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Επικτήτου μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ στην Κερύνεια, που την μετέβαλαν σε μουσειακό χώρο, στην πατρώα τους γη.
Οι εκτοπισμένοι κάτοικοι του Αγίου Επικτήτου, προς τιμή του πολιούχου και προστάτη τους Αγίου Επικτήτου, του οικοδόμησαν νέα εκκλησία, παρά το χωριό Μονή Λεμεσού, όπου τακτικότατα εκκλησιάζονται και τον παρακαλούν να πρεσβεύει στον Θεό, σύντομα να αξιωθούν να επιστρέψουν και επανεγκατασταθούν στο αγαπημένο τους χωριό, στην πατρώα τους γη.
Η αιτία των δεινών, τόσο στο εθνικό μας θέμα, όσο και στο οικονομικό, είναι από τη μια, οι διχόνοιες και απληστίες μας και από την άλλη, γιατί ως ορθόδοξος και προνομιούχος λαός του Θεού, εγκαταλείψαμε την πίστη, τα χριστιανικά ήθη και έθιμά μας και προστρέξαμε πίσω από ξενόφερτα. Η Κύπρος μας, το Νησί των Αγίων και μαρτύρων της πίστης και της πατρίδας, έγινε Νησί της αμαρτίας, των αιρέσεων, του ευδαιμονισμού και της αποστασίας από τον νόμο του Θεού. Ο ένας δεν σέβεται τον άλλο. Για να μας ακούσει ο Θεός, ο Πανάγαθος και Παντοδύναμος, που είπε, ότι θα μας δώσει, ό, τι με πίστη και χωρίς να αμφιβάλλουμε, του το ζητήσουμε, πρέπει να μετανοήσουμε και να στραφούμε στο Πανάγιο Θέλημά Του. Τότε οι εχθροί μας θα εκλείψουν «ως εκλείπει καπνός» και μείς θα δικαιωθούμε.
Είθε τούτο σύντομα να γίνει και μείς, ελεύθεροι σε ελεύθερη πατρίδα, χωρίς οικονομικά προβλήματα, μέσα στην εκκλησιά του, στον ελεύθερο πλέον Άγιο Επίκτητο, τούτο να ψάλλουμε τον ύμνο, από τους αίνους της ακολουθίας του:
«Πάτερ παμμάκαρ Επίκτητε, τήν σέ τιμώσαν φαιδρῶς Νῆσον Κύπρον διάσωζε πάσης περιστάσεως, τῇ θερμῇ προστασία σου, καί ἐξαιρέτως ταύτην τήν χώραν σου, σεμνυνομένη τῷ σῷ ὀνόματι, σκέπε ἑκάστοτε καί χορήγει πάντοτε ταύτη σοφέ, τά τῆς εὐλογίας σου, θεία δωρήματα».
Χριστόδουλος Γ. Παχουλίδης
Ιερά Μητρόπολις Κυρηνείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου