ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ: ΟΤΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΕΛΗΣΑΝ ΝΑ ΜΟΙΑΣΟΥΝ ΣΤΟ ΘΕΟ

Κλωνοποίηση ονομάζεται η διαδικασία δημιουργίας ενός ή περισσότερων πανομοιότυπων αντιγράφων από ένα συγκεκριμένο πρότυπο, που μπορεί να είναι γονίδιο, κύτταρο ή ακόμη και ένας ολόκληρος οργανισμός.


Η κλωνοποίηση διακρίνεται στη θεραπευτική, που έχει ως στόχο την παραγωγή χρήσιμων πρωτεϊνών, ιστών ή και ολόκληρων οργάνων, τα οποία θα μπορούν στο μέλλον να μεταμοσχευθούν σε ανθρώπους που πάσχουν από ανίατες ή θανατηφόρες ασθένειες και την αναπαραγωγική, που επιχειρεί να δημιουργήσει και να δώσει ζωή σε ακριβή αντίγραφα ενός οργανισμού.
Τι επιδιώκεται στη θεραπευτική κλωνοποίηση;

Στη θεραπευτική κλωνοποίηση, μικρές ομάδες κυττάρων κατευθύνονται γενετικά σε εργαστηριακές συνθήκες, ώστε να αναπτύξουν οποιουδήποτε τύπου ιστό, όπως είναι για παράδειγμα ο καρδιακός ή ο ηπατικός. Επίσης, επιχειρείται η παρασκευή χρήσιμων πρωτεϊνών, όπως είναι η ινσουλίνη από κύτταρα παγκρέατος που αναπτύσσονται στο εργαστήριο.

Ήδη έχουν δημιουργηθεί από εμβρυικά κύτταρα νευρικός, καρδιακός και αιμοποιητικός ιστός, με αποτέλεσμα να ανοίγονται νέοι ορίζοντες στη θεραπεία σοβαρών και ανίατων ασθενειών. Για παράδειγμα, η δημιουργία νευρικού ιστού θα μπορούσε πιθανότατα στο μέλλον να δώσει το φως σε τυφλούς ή να στηρίξει στα πόδια τους ανθρώπους που βρίσκονται καθηλωμένοι σε αναπηρική καρέκλα.

Έχει γίνει με επιτυχία σήμερα ανθρώπινη κλωνοποίηση;

Τα πειράματα για τη δημιουργία της Ντόλλυ, του πρώτου κλωνοποιημένου προβάτου που γεννήθηκε το 1996, είχαν εξαιρετικά μικρό ποσοστό επιτυχίας, που κυμάνθηκε γύρω στο 0,35%. Αρκετά συχνά, ερευνητικές ομάδες από διάφορα μέρη του κόσμου ανακοινώνουν ότι με τις τεχνικές της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης έχουν επιτύχει τη δημιουργία ανθρώπινων αντιγράφων, χωρίς όμως αυτό να έχει αποδειχτεί και επαληθευτεί από ανεξάρτητες ιατρικές πηγές.

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι παρά το γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η κλωνοποίηση του ανθρώπου είναι θέμα χρόνου, τα αποτελέσματα των πειραμάτων είναι, μέχρι σήμερα, απογοητευτικά.
Ποια είναι τα προβλήματα πού προκύπτουν;

Σε γενικές γραμμές, η αποτελεσματικότητα της μεθόδου σε διάφορα ζώα δεν υπερβαίνει το 2-3%. Ακόμα κι όταν επιτευχθεί η γέννηση ελάχιστων κλώνων, οι περισσότεροι από αυτούς πεθαίνουν μέσα στο πρώτο 24ωρο, κυρίως λόγω αναπνευστικών προβλημάτων και ανωμαλιών του καρδιοαγγειακού συστήματος.

Επίσης, τα ζωικά έμβρυα από κλωνοποίηση παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα στον πλακούντα, στον εγκέφαλο και τους νεφρούς, εμφανίζουν σημαντικές δυσλειτουργίες στο ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν σοβαρά προβλήματα στην καρδιά, το ήπαρ και στους πνεύμονες και φαίνεται να εμφανίζουν διαταραχές συμπεριφοράς και υψηλό ποσοστό αναίτιων θανάτων.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κάποια άγνωστη δύναμη φαίνεται να εκφυλίζει το γενετικό υλικό και να εμποδίζει την κλωνοποίηση του ανθρώπου, εμποδίζοντας την παρακμή του είδους του, ίσως ακόμη και το παράλογο όνειρό του να φτάσει το Θεό.
Τα στοιχεία της διαφωνίας

Οι υποστηρικτές της θεραπευτικής κλωνοποίησης θεωρούν ότι δεν υπάρχει η έννοια της ανθρώπινης ύπαρξης 3-5 μέρες μετά τη «γονιμοποίηση», κατά τις οποίες λαμβάνονται τα εμβρυικά κύτταρα. Την άποψη αυτή ενισχύουν τα βιβλία Εμβρυολογίας, που αναφέρουν ότι τα εντελώς πρώιμα στοιχεία ανθρώπινης ύπαρξης αρχίζουν να αναγνωρίζονται μετά την 30η μέρα της κύησης, κατά την οποία έχουν ήδη σχηματιστεί δεκάδες εκατομμύρια κύτταρα.

Οι αντίθετες απόψεις υποστηρίζουν ότι με τη μεθοδολογία που ακολουθείται, καταστρέφεται η πιθανότητα ενός εμβρύου να γίνει στο μέλλον ολόκληρος άνθρωπος, ενώ το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η ικανοποίηση της αυταρέσκειας και της αλαζονείας ορισμένων ανθρώπων.
Τα αισιόδοξα σενάρια

Μερικές από τις αισιόδοξες σκέψεις για το μέλλον της κλωνοποίησης είναι:

• Ποιος νεφροπαθής δεν θα ήθελε να αποφύγει το μαρτύριο της νεφρικής κάθαρσης δίνοντας λίγα κύτταρα, από τα οποία θα παρασκευαστεί στο εργαστήριο ένας ολόκληρος νεφρός για μεταμόσχευση και μάλιστα με απόλυτη συμβατότητα;
• Ποια μάνα παιδιού με ηπατική ανεπάρκεια, δεν θα επιθυμούσε να φτιαχτεί στο εργαστήριο από τα κύτταρά του ένα καινούριο ήπαρ, που θα του έσωζε τη ζωή;
• Ποιος ηλικιωμένος δεν θα ήθελε μία νέα και υγιή καρδιά πού θα τον βοηθούσε να ζήσει για πολλά χρόνια ακόμη;
• Ποιος παραπληγικός δεν θα ήθελε να περπατήσει ξανά και να μπορέσει να χαρεί τη ζωή;
• Τα τρομακτικά σενάρια

Τα σενάρια που αναπτύσσουν οι πολέμιοι της κλωνοποίησης είναι τρομακτικά:

• Θα μπορεί στο μέλλον μία οικογένεια να κρατάει στο ψυγείο «αντίγραφα» των παιδιών της (στη μορφή των βλαστοκυττάρων) και να τα φέρει στη ζωή σε περίπτωση θανάτου;
• Όποιος είναι πλούσιος και ματαιόδοξος θα μπορεί να κάνει ανεξέλεγκτα αντίγραφα του εαυτού του;
• Ποιες θα είναι οι συνέπειες της παραγωγής «αντιτύπων», από γενετικό υλικό (DNA) οστών, ιστορικών μορφών, όπως για παράδειγμα ο Χίτλερ;
• Οι άνδρες θα γίνουν περιττοί για την γέννηση παιδιών, αφού οι γυναίκες θα μπορούν να φτιάχνουν απογόνους από δικά τους κύτταρα;
• Θα μπορούν τα άτεκνα ζευγάρια στο μέλλον να επισκέπτονται και να αγοράζουν έμβρυα κατά παραγγελία από «βιτρίνες», όπου θα αναγράφονται όλα τα βιολογικά τους χαρακτηριστικά;

Η ώρα της περισυλλογής

Μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος:

• Πόσο ηθική και επικίνδυνη είναι η ανθρώπινη κλωνοποίηση;
• Έχει ο άνθρωπος το δικαίωμα να παίζει το ρόλο του Δημιουργού και να διορθώνει τις «ατέλειες» της φύσης με οποιοδήποτε κόστος;
• Έχει, αντίθετα, η στενή ηθική το δικαίωμα να εμποδίσει τη θεραπευτική κλωνοποίηση;
• Έχουν οι νομοθέτες και οι φιλόσοφοι το δικαίωμα να αφήσουν την τεράστια ευκαιρία πού μάς δίνει η θεραπευτική κλωνοποίηση για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών να πάει χαμένη;

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, με δύο εισηγήσεις της, αναφέρθηκε στη χρήση των βλαστοκυττάρων στη βιοϊατρική έρευνα και την κλινική ιατρική, θεωρώντας ότι η θεραπευτική κλωνοποίηση είναι ηθικά αποδεκτή, εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτική θεραπευτική λύση.
Επίσης, η επιτροπή έκρινε ορθή τη ρητή νομοθετική απαγόρευση της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης στον άνθρωπο, αναφερόμενη σε ανάλογες διατάξεις του διεθνούς δικαίου.
Η θέση της Εκκλησίας

Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, σε ομιλία του το 2000 στο Πανελλήνιο Συνέδριο Χειρουργικής, είχε πει:


Είναι ανάγκη να τεθούν κανόνες ηθικής δεοντολογίας στη διαχείριση των ερευνών, ιδίως των πειραμάτων στον άνθρωπο και των ανακαλύψεων της Γενετικής. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να καταφάσκουν απόλυτα την εσωτερική αξία του ανθρώπου ως εικόνος του Θεού και ως ανεκτίμητου και μοναδικού όντος επί της γης. Η έρευνα οφείλει να λαμβάνει υπ’ όψη της τις ηθικές και πνευματικές αρχές της ζωής, όπως αυτές βιώθηκαν και βιώνονται σήμερα στον ευρωπαϊκό και στον ευρύτερο δυτικό χώρο και ιδίως τον σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο και στην αξιοπρέπειά του.

Επίσης, διαπρεπείς θεολόγοι σε ομιλίες τους έχουν τονίσει ότι η έννοια του Θεού δεν αναιρείται με την κλωνοποίηση, αφού Εκείνος έφτιαξε τον κόσμο και τον άνθρωπο εκ του μηδενός, ενώ με τις γενετικές τεχνικές δημιουργείται ζωή από ήδη υπάρχουσα ανθρώπινη ύλη.
Η ανθρώπινη ματαιοδοξία

Αναμφισβήτητα, τα εργαστηριακά πειράματα δεν έχουν δώσει ακόμη τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην τεχνική της κλωνοποίησης, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για θεραπευτικούς, είτε για αναπαραγωγικούς σκοπούς.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, όλοι συμφωνούν ότι είναι απαραίτητο να γίνει σαφής και απόλυτος διαχωρισμός μεταξύ των τεχνικών κλωνοποίησης που εφαρμόζονται για την παρασκευή χρήσιμων ουσιών ή οργάνων για τον άνθρωπο και εκείνων που χρησιμοποιούνται για να ικανοποιήσουν την ανθρώπινη αλαζονεία, ματαιοδοξία και αυταρέσκεια.
Επίλογος

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι θα ήταν παράλογο οι βεβιασμένες και επιπόλαιες προσπάθειες λίγων ανεύθυνων ατόμων για δήθεν δημιουργία αντιγράφων τους, να προκαλέσουν τέτοια σοβαρά προβλήματα, ώστε να αποτελέσουν ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη της θεραπευτικής κλωνοποίησης. Η κλωνοποίηση, στη θεραπευτική της μόνο μορφή, μπορεί να προσφέρει πολλά στον άνθρωπο, μόνο εφ’ όσον τεθούν σαφείς και αυστηροί κανόνες για την ορθή εφαρμογή της.

Αναμφίβολα, πάντως, είναι άδικο και σκληρό να κλείνουν οι πόρτες της ελπίδας, είτε αυτή λέγεται κλωνοποίηση, είτε μεταμόσχευση, είτε γονιδιακή θεραπεία, σε συνανθρώπους μας που είναι καταδικασμένοι να ζουν μία ζωή χωρίς παρόν και, το χειρότερο απ’ όλα, χωρίς μέλλον.

Του κ. Ιωάννου Στεφανογιάννη,
Συγγραφέως – Μοριακού Ερευνητού

ΠΗΓΗ

Γίνετε μέλη στη σελίδα μας στο Facebook: "ΕΔΩ"